Haiku

Öldürürken bir karıncayı
fark ettim ki üç çocuğum da
izliyor beni.
-Shuson Kato

İlk güz sabahında
baktığım ayna bana
yansıtıyor babamın yüzünü.
-Kijo Murakami

Uyumak istiyorum!
Sinekleri nazikçe ezin,
lütfen.
-Masaoka Shiki

Öldürdükten sonra bir örümceği,
nasıl da yalnız hissettim kendimi
gecenin soğuğunda!
-Masaoka Shiki

Aşk ve nefret uğruna
ezdim bir sineği ve sundum onu
bir karıncaya.
-Masaoka Shiki

Kar yığını altında
kalan bir dağ köyünde
su sesi!
-Masaoka Shiki

Gece; ve yine beklerken seni
bıraktı soğuk rüzgar
ilk yağmur damlasını.
-Masaoka Shiki

Döndüm geriye bakmak için,
oysa sislere gömülmüştü çoktan
yanından geçip gittiğim adam.
-Masaoka Shiki

Bir ölü krizantem!
Ve hala da sana hiçbir şey
hatırlatmıyor mu bu?
-Kyoshi Takahama

Şu esen rüzgar!
Sor ona, ağaçtaki hangi yaprak
sıradaki olacak.
-Kyoshi Takahama

Bir kuru böcek!
Fırlattım onu karanlığın içine
ve anladım gecenin derinliğini.
-Kyoshi Takahama

Çekirge! O neşeli çınlaman varken
kim tahmin edebilirdi ki
böyle erken öleceğini.
-Matsuo Bashō

Bir yolculuk bu:
Hayalim salınır
kuru otlar üzerinde.
-Matsuo Bashō

Bir adam, sadece bir-
Ve bir de sinek, sadece bir-
Koca salonun ortasında.
-Issa Mikami Yoshi

Çiçeklerle örtülüyken,
tam da o anda ölmek isterdim,
hayalimiz gerçekleşmişken!
-Ochi Etsujin

O tok sesi duyuldu;
tek başına sakince
yere düşen korkuluğun.
-Nozawa Bonchō

Hiçbir rüzgar
değmese bile ağaçlara
düşer yapraklar.
-Nozawa Bonchō

"Bir bak şu uçan
Ateşböceğine!" demek isterdim,
Oysa yalnızım.
-Tan Taigi

Güz rüzgarında
gördüğüm her şey
haiku'dur.
-Kyoshi Takahama

— o —

Dipnot: Haiku, geleneksel Japon şiir türüdür. Şöyle şöyle temsilcileri vardır, böyle böyle hece ölçüsüyle yazılır. Bu bilgileri bulmak kolay, ancak gelgelelim Türkçe haiku çevirisi çok az. Birkaç bağımsız ve tanınmamış girişimin yanında en çok Oruç Aruoba'nın katkısı var sanırım bu haiku işine. Yine de yeterli bir kaynak yok. Kaldı ki, İngilizce haiku örnekleri bile epey az. Çok araştırdım, çok! Onlarca site ve PDF dosyası inceledim. Ne yazık ki, geleneksel haiku örneklerinden çok günümüz insanlarının haiku denemelerine ulaşmak daha kolay.

Aslında "haiku şudur" şeklinde bir şeyler karalasam mı diye epey düşündüm, ama sanırım gerek yok; nasıl olsa bir gün haikuya yolu düşecek insanlar, haikunun ne olduğunu da kavramış olacaklardır çoktan.

Ve benden samimi bir uyarı: Aman ha, "nasıl olsa kısa şiir" diyerek haiku karalamaya çalışmayın. Modern dünyada yaşarken böyle bir iki yüzlülüğü yapmanın hiç de gereği yok.

Güzel kalın -ya da kalmayın; siz bilirsiniz.

Ha, çeviriler bana ait. Peki, bunun bir önemi var mı? Sanmam.