Emil Cioran - A Century of Writers (1999)

"Nihilist değilim." der E. M. Cioran. Olabildiğince tüm tanımlamalardan ve olumlamalardan sıyrılıp kendisini olsa olsa ve en fazla "şüpheci" olarak tanıtır, ama buna rağmen günümüzde karamsarlığın ve nihilizmin önemli isimlerinden biri sayılmaktan kurtulamaz. Türkçe'ye çevrilmiş Çürümenin Kitabı, Burukluk, Tarih ve Ütopya, Doğmuş Olmanın Sakıncası, Gözyaşları ve Azizler gibi önemli kitaplarının yanı sıra bir de kendisiyle yapılan röportaj ve söyleşilerin bir derlemesi olan Ezeli Mağlup adlı bir kitap bulunmaktadır.

Yapıtları parça parça ve deneme türüne örnek olan Cioran, bütünlüklü bir eser vermekten hem yapısı gereği hem de bilinçli olarak kaçınmıştır. Tarihin ve bireyin sürekli yıkıma gitmekten başka yolu olmadığını savunan Cioran, bizleri felaketlerin beklediğini ve bundan kurtulamayacağımızı söyler.

Tüm karanlık öngörülerine rağmen intihar etmeyi seçmemiş olan Cioran, 84 yaşında ölmüştür ve belki de geriye en önemli fikri olarak "İntihar fikri olmasaydı, çoktan intihar ederdim." cümlesini bırakmıştır. Uykusuzluk ile boğuşan, hayatında asla bir meslekte çalışmamış olan, hayatın anlamının sürekli yitime uğradığını düşünen ve ancak yazarlıkla ve kıt kanaat geçinen Cioran, istediği an intihar edebilme özgürlüğünün kendisini yaşamaya devam ettirdiğini sık sık belirtmiştir.

Çevirdiğim bu altyazı, "Un siècle d'écrivains" adlı belgesel serisinin E. M. Cioran ile ilgili olan bölümüdür. Burada çok eksik ve kısacık tanıtımını yaptığım Cioran'ın hayatı belgesel boyunca çocukluktan yaşlılık dönemine kadar kronolojik bir şekilde anlatılmaktadır. Özellikle kitaplarından alıntılarla Cioran'ın görüşleri ve ilerleyişi irdelenmekte, yer yer sosyal ve özel hayatına dair bilgiler verilmekte, ancak çok derinlikli bir irdeleme gerçekleşmemektedir.

Elbette ki belgeselin en güzel yanı, Cioran ile yapılan bir röportaja yer vermesidir. Yanılmıyorsam sadece arşiv görüntüsü olarak alınıp kullanılıyor, yani belgesel için yapılmıyor bu röportaj, ancak zaten halihazırda Cioran'ın iki video röportajı bulunuyor, en azından ben sadece iki tanesini gördüm. Biri de bu belgeselde kullanılmış durumda.

Kısacası, mevcut durumda Cioran ile ilgili Türkçe kaynak azken, ki bildiğim kadarıyla Cioran'ın ilk kitabı olan ve tüm düşüncelerimi barındırıyor dediği kitap Ümitsizliğin Doruklarında Türkçe'ye hala bile çevrilmemişken, benim gibi Cioran severlerin böyle bir belgeseli ne denli ümit verici bulacağı ortada.

Şunu da ekleyeyim: Çeviri esnasında, Cioran'ın Türkçe yayımlanmış kitaplarından yapılan alıntılar, mümkün olduğu miktarda o kitaplardaki birebir çeviriler eklenerek yapılmıştır. Diğer bir deyişle, alıntıların önemli bir kısmı Haldun Bayrı'nın çevirmenliğini yaptığı ve Metis Yayınları'ndan çıkan Burukluk, Çürümenin Kitabı ve Tarih ve Ütopya ile tam olarak uyumludur. Bu bakımdan, kaynak ve fikir birliği sağlanması amacı güdülmüştür.

Tabii ki belgeseli sadece çevirmekle kalmadım, tuttum bir de Youtube ve Vimeo'ya yükledim. Aşağıya Youtube'daki videoyu koyuyorum, ancak isteyen Vimeo'dan da izleyebilir. Video kalitesinin düşüklüğü içinse ne yazık ki yapacak hiçbir şey yok.

Ancak, "Bana altyazı dosyasını ver, ben kendi başımın çaresine bakarım!" diyecek olanlar varsa, onlar da Altyazı.Org sitesinden çeviriye ulaşabilirler.

İzleyecek olan o minicik kitleye şimdiden iyi seyirler!